Luật việt vị được tạo ra để duy trì sự công bằng trong trận đấu. Tuy nhiên, cho tới nay đây vẫn là một yếu tố gây tranh cãi nhiều nhất trong thế giới bóng đá. Kể cả khi với sự xuất hiện của công nghệ VAR, luật này vẫn tiếp tục làm dấy lên nhiều nghi ngại từ phía người hâm mộ. Ở bài viết dưới đây, hãy cùng Cakhia tìm hiểu kỹ càng những thông tin liên quan nhé.
Luật việt vị cụ thể là như thế nào?
Từ lâu, luật việt vị đã là một trong những quy tắc nền tảng định hình bộ môn bóng đá. Vậy nội dung cụ thể là gì? Tại sao lại quan trọng đến thế trong bộ môn thể thao vua?
Định nghĩa cơ bản về luật việt vị
Về mặt ngôn ngữ, đây là một từ thuần Hán Việt. Cụ thể “việt” có nghĩa là “ưu việt”, còn “vị” trong từ “vị trí”. Còn trong tiếng Anh, Offside là từ dùng để nói về tình huống này. Được biết, luật việt vị đã xuất hiện từ những năm 1863 được ban hành bởi liên đoàn bóng đá Anh. Trong những năm sau này, bộ luật liên tục được điều chỉnh dựa trên sự phát triển của bóng đá.
Theo điều khoản 6, bộ luật FIFA, tình huống việt vị sẽ xảy ra khi cầu thủ tấn công đứng dưới người cuối cùng bên phía phòng ngự (không tính thủ môn) vào thời điểm đồng đội chuyền hoặc chạm bóng. Điều quan trọng nhất là cầu thủ đang ở vị trí việt vị tham gia vào tình huống bóng hoặc cản trở phòng ngự thì được coi phạm luật.
Một cầu thủ đáp ứng những điều kiện sau đây sẽ tính là phạm lỗi:
- Phải đứng trong phần sân đối phương.
- Có ít nhất 2 cầu thủ bên phía phòng ngự đứng giữa họ và đường biên ngang cuối sân ở bên phía đối phương.
- Chắc chắn sẽ phải tham gia vào tình huống bóng.
Khi nhận định cầu thủ phạm lỗi việt vị, trọng tài biên sẽ căng cờ. “Hình phạt” duy nhất là cầu thủ tấn công sẽ phải trả lại bóng cho đội bên kia. Trận đấu bắt đầu lại bằng một quả đá phạt gián tiếp ở vị trí mà họ phạm lỗi.
Những cập nhật mới nhất của luật việt vị
Dưới sự tư vấn của cựu HLV Arsenal, Arsene Wenger, FIFA đã đưa vào áp dụng những sửa đổi quan trọng liên quan đến luật việt vị. Qua đó, một cầu thủ được xem là phạm lỗi khi toàn bộ cơ thể đứng hoàn toàn phía trên người phòng ngự cuối cùng của đối phương. Ở thời điểm trước đó, chỉ cần một bộ phận nhô lên phía trước (đó có thể là mặt, đầu gối, tay,…) là sẽ bị bắt việt vị.
Luật việt vị mới này được kỳ vọng sẽ tăng sự hấp dẫn cho môn thể thao vua. Điều đó giúp cầu thủ tấn công có thể ghi nhiều bàn thắng hơn so với trước đây. Kể từ khi có sự ra đời của công nghệ VAR, các trọng tài có thể xác định lỗi với độ chính xác vượt bậc so với trước đây. Tại các giải đấu quốc tế lớn, không ít những bàn thắng đẹp mắt đã bị tước bỏ. Tất chỉ vì cầu thủ ghi bàn việt vị khi một phận nhỏ nhô ra phía trước cầu thủ phòng ngự.
Tại sao lại cần phải có luật việt vị trong bóng đá?
Luật việt vị đóng vai trò then chốt trong việc giữ vững sự công bằng và hấp dẫn của bộ môn bóng đá. Bản chất đây là một trò chơi đòi hỏi sự phối hợp nhịp nhàng giữa các cầu thủ. Và bộ luật giúp ngăn chặn những chiến thuật “chờ sẵn” để ghi bàn một cách không công bằng.
Nếu không có việt vị, các cầu thủ tấn công có thể dễ dàng “rình rập” gần khung thành đối phương mà không cần tham gia vào pha bóng. Điều này sẽ phá vỡ cấu trúc phòng ngự của đội bạn khiến trận đấu trở nên mất cân bằng. Khi có luật việt vị, điều đó tạo ra ranh giới rõ ràng để đảm bảo mọi cầu thủ phải tham gia vào lối chơi chung.
Luật việt vị và những tranh cãi không hồi kết
Ở thời điểm trước khi có công nghệ VAR, việt vị luôn chủ đề nóng được đem ra thảo luận tại các giải đấu lớn. Trong lịch sử bóng đá, không ít bàn thắng quan trọng được ghi trong tư thế việt vị. Ngoài ra có các tình huống bị từ chối bàn thắng bởi trọng tài đã nhận định sai tình huống.
Với những pha bóng diễn ra nhanh chỉ với một vài giây, đôi khi tầm nhìn lẫn phản xạ của trọng tài biên là không đủ để xác định. Chính vì vậy, đã có những tranh cãi nổ ra liệu có nên bỏ hẳn việt vị không.
Sau WC 2018, sự có mặt của công nghệ VAR được coi là cuộc cách mạng. Giờ đây việc xác định tình huống việt vị trở nên chính xác đến từng milimet. Tuy nhiên, khi được đem vào vận hành một cách rộng rãi, vẫn có những trường hợp khiến người hâm mộ không thỏa mãn. Lý do có thể là góc máy quay hay nhiều pha bóng không được phát lại trên truyền hình. Điều này làm dấy lên tranh cãi về sự minh bạch khi sử dụng VAR.
Luật việt vị đã trải qua nhiều sự điều chỉnh quan trọng. Cho dù vẫn còn đó những ý kiến đòi bãi bỏ nhưng đây vẫn là một trong những quy tắc quan trọng nhất trong môn thể thao vua. Khó có thể tưởng tượng được bóng đá sẽ trông như thế nào nếu không còn việt vị. Hy vọng bài viết của Cakhia đã cho bạn cái nhìn tổng quan nhất về luật này trong bóng đá.
